Justifikaziorik gabeko alarmismoa telefonia mugikorreko datuekin
Azken hilabeteotan, telefonia mugikorrari buruzko albiste batek beldurra piztu du jendearengan, eta, oraingoan, ez da “Trump vs Huawei” izan. Honako hau izan zen albistea: “INE-k Espainia osoko sakelakoen arrastoa jarraituko du zortzi egunez”. Bertan, INE-k (Espainiako Estatistika Institutua) sakelako telefonoen datuen analisian zetzan proiektu bat publiko egin zuen.
“Datu Babesak azalpenak eskatu ditu partikularren lokalizazioa zortzi egunez erabiltzeari buruz” bezalako titularrek ziurgabetasuna eta mesfidantza eragin zuten INE-aren ekimenarekiko. Beren pribatutasuna galtzearen beldur diren erabiltzaile guztiek jakin beharko lukete telekoek saltzen dituzten datuak desagregatuak direla; hau da, ezinezkoa dela pertsona bat zuzenean erlazionatzea erregistro horietan agertzen diren datuengatik.
Gainera, datu hauek ez dira banaka erabiltzen, zenbaketak egiteko erabiltzen dira. Adibidez, jakin liteke zenbat terminal dauden konektatuta Castron goizeko 4etan eta zenbat dauden Bilbon 9etan, horrela, Castron zenbat jende bizi, baina Bilbon ikasi edo lan egiten duen zehazteko.
Clickbait titularrak
Ezin da jakin titular hauek “INEk espainolen datuen arrastoa jarraituko du, GPSa desgaitzen bada ere” eta “Operadoreek komertzializatutako datuak triangulazio izeneko metodoaren bidez bilduko dira” asmo gaiztokoak diren, desinformazioa diren edo clickbait hutsa diren.
Baina, egia esan, nahasmena sortzen dute. Telekoek bildutako datuak gure terminalak antena batekin egiten dituen konexioak dira (dei baterako, Internetera konektatzeko…), eta saio deitzen dira. Nahiz eta egia izan gure terminala hainbat antenatara konektatzen dela handover izeneko prozesu baten bidez (konexioaren kalitatea nahikoa ez denean konexioa antena batetik beste batera transferitzeko), erregistratzen den datua gure terminalari datuak bidaltzen dizkion antena nagusia da. Laburbilduz, INEk ez du gure terminalaren GPS posizioa erabiliko, eta triangulazio famatua ez da proiektu honetan aplikatzen.
Aipatzekoa da datu hauek ez direla hiritarrak kontrolatzeko edo zelatatzeko erabiltzen. Datu hauek biztanleriaren mugimenduak, baita turistenak ere, zehazten dituzten jatorri-helmuga matrizeak sortzeko erabiltzen dira. Horrela, biztanleriak trafiko edo garraio publikoaren arloan dituen beharrizanak identifika daitezke. Telefonia mugikorreko datuek aukera ematen dute mugikortasunari buruz inkesten bitartez lortzen dena baino informazio askoz zehatzagoa eta objektiboagoa lortzeko.
Aurrezki ekonomikoa
Gainera, aurrezpen garrantzitsua dakar; izan ere, kalkuluen arabera, proiektu hori baliabide konbentzionalekin gauzatzeak 10 milioi euroko gastua ekarri izango luke, INEk datu horiek erosteko ordaindu dituen 500.000 euroen aldean, eta horri prozesatze-gastuak gehitu beharko litzaizkioke, eta hauek ez lirateke inola ere 10 milioi eurora iritsiko.
Hau guztia kontatzen dugu Ingarteken adituak garelako telefonia mugikorreko datuekin lan egiten mugikortasun-patroiak ezartzeko eta, horrela, garraioaren plangintzan eta kudeaketan laguntzeko. Beste tresna batzuekin konbinatuta, erabaki onenak hartzen lagunduko duen informazio zehatzagoa lortzeko aukera ematen duen tresna da.
- Irakurri Sergio Barreñaren artikulua: “Mugikortasunaren ezaugarriak zehazteko informazio-iturri berriak”.