Garraio eta mugikortasun integratuko sare intermodalak
A ze gogaigarria den gura autoaren aurrean errepidera itzultzen denean garraio publikoko autobusa. Are gehiago oinezkoen pasabide baten ertzean gaudenean, semaforoek beti egiten dutelako gidariaren alde. Bizikletak erabiltzea sustatu? Ezinezkoa da pedalei eragitea horrenbeste oinezkorekin! Beti ematen diogu lehentasuna beste bidaiariek… Ez al da egia?
Askotan, gainerakoak lehenago iristen direla iruditzen zaigu. Berdin dio zein garraio erabili. Supermerkatuan erosketa ordaintzeko kutxarekin bezala gertatzen da. Baina… horrela gertatzen al da benetan?
Simulazio ereduak
Bidaia bat egiteko garraiobidea aukeratzen dugunean, hainbat faktore sartzen dira erabakitzeko orduan, besteak beste ibilbidearen denbora osoa, itxaron-denbora, kostua, erosotasuna, jatorrian/jomugan aparkatzeko erraztasun… Bakoitzak alderdi horiei ematen dien garrantzia desberdina izan daiteke, aldiz eta, horregatik, erabiltzaileen jarrera simulatzea zaila dirudi gainetik.
Simulazio ereduei esker, lurralde bakoitzeko ezaugarriei eta erabiltzaileen benetako jarrerei egokitzen zaizkien garraio-ereduak sor ditzakegu. Helburua erabakiak hartzea erraztuko duen erreminta sortzea da, zeinak gizartearentzat garraio sare optimoa, efikaza eta jasangarria planifikatzen lagunduko duen.
Ereduak sortzeko orduan hurrengoak dira jarraitu beharko diren urrats nagusiak:
- Sarea eratzea: Nodoen eta arkuen bitartez errepideen, trenbideen, bidegorrien, oinezkoentzako bideen eta abarren egungo sarea simulatzen da… besteak beste, bakoitza bere mugitzeko abiadurarekin, distantziarekin, bide kopuruarekin edo edukierarekin.
- Lurraldea eremutan banatzea: Lurraldea erabiltzaileetan jarrera homogeneoko ezaugarrien, orografiaren, sarerako sarbide bereko mailen edo zonaren tipologiaren arabera (bizilekuak / garapen ekonomikoa) banatzen da).
- Eskaeraren datu-bilketa: Inkestak, monetika-datuak, tokia, SAEen informazioa, telefono mugikor bidez geokokapeneko datuak… 4 etapako eredu bat sortzeko datuak lortzeko hainbat metodo erabiltzeak (Sortzea – Erakartzea) kalitate handiagoko OD matrizeak sortzea ahalbidetuko du.
- TP eskaintzaren definizioa: Garraio publikoen kasuan, xehetasun osoz deskribatu beharko da lurraldearen eskaintza: ibilbidea, maiztasuna, geldialdiak… Prozesu hori operadora bakoitzaren GTFS fitxategien bitartez egiten dugu. Ondorioz, eredua erreminta bizia bihurtzen da, etengabe eguneratzen doana.
- Kalibrazioa: Eredua lurraldearen benetako ezaugarriei egokitzea ezinbestekoa da. Horretarako, adierazleen multzo bat sortuko da ereduaren zehaztasuna adierazteko eta errealitatearekin duen antzekotasuna egiaztatzeko.
- Esleipena: Eskaeraren desplazamenduak lurraldeko garraio-sare osoan zehar banatzean datza.
- Agertokien analisia eta etorkizunari begirako balioespenak: Behin aurreko urratsetan eredua sortuta, esaterako, azpiegitura berri baten, garraio zerbitzuen aldaketa baten edo etorkizuneko une zehatz batean garraio/ordainsariaren aldaketak aldatzeak izan dezakeen eragina aztertzen da. Pertsonen jarrera, hark izan zezakeen modu aldaketa edo sisteman eragin zitzakeen pilatze arazoak balioesten ditugu.
Garraio sarearen optimizazioa
Hortaz, erabiltzaileen erantzuna garraio sarean aldaketak egin aurretik ezagutzeaz gain, sare intermodalak modu efizientean planifika ditzakegu, beharrezkoak ez diren inbertsio handiak aurreztuz eta aurrekontu erabilgarria optimizatuz.
Baina, nola bultzatzen dugu eraginkortasun efizientea? INGARTEK-ek intermodalitatea bultzatzen du garraiobide desberdinetan, eta sareak ikuspuntu integral eta objektibo batetik abiatuta lantzen ditu. Sareko garraiobide desberdinen arteko loturak, disuasio-aparkalekuak edo geltoki intermodalak, esaterako, xehetasun osoz aztertu behar dira.
Ibilgailu pribatu guztiak kendu behar al ditugu errepideetatik? Beti joan behar dugu oinez edo bizikletaz? Noiz erabili igogailua orografia zail bati konponbidea emateko, edo noiz da jasangarriagoa garraiobide publikoaren egungo linea luzatzea zona horri zerbitzua emateko?
Mugikortasuna planifikatzen duten pertsonen egunerokotasunean sortzen diren arazoak dira, eta haien konponbidea kasu bakoitzerako dauden baldintzen araberakoa izango da.
Balioztatze eta irtenbideen bilaketa prozesu honetan, simulazio-ereduak mugikortasuna planifikatzeko orduan erabakiak hartzen eta zehaztutako helburuak lortzen laguntzen duten erremintak dira.
Bidaiarien asebetetze-maila
Azken xedea da erabiltzailea harro sentitzea aukeratutako moduaz, bidaia ahalik eta modu seguruenean eta erosoenean egitea, eta bere benetako beharrei dagokien garraio sare bat izatea, ingurumenari begira eta ekonomikoki jasangarria.
Erabiltzaileek sarea hobeto ulertzeak beste bidaiariekiko dugun jarrera hobetuko du.
Bidaiarien ikuspegia hobetuko dugu, bideaz gozatzeko garaia da.